Esperanta blogo

Hodiaŭ mi havas alian absurdan feston. Ĝi estas la oficiala festo de la aŭtonoma Regiono de Madrido. Ne temas pri la urbo de Madrido, sed pri iom pli ampleksa regiono ĉirkaŭ ĝi, kiu havas aŭtonoman karakteron sub la malcentrigita reĝimo de la nuna Hispanio.

La absurdo ne kuŝas en tio ke tiu regiono havas feston, aŭ ke ekzistu aŭtonomio por io simila al federacia distrikto ekzistanta en diversaj federaj reĝimoj. La absurdeco estas ke oni kreis regionon, similan al aliaj hispanaj, kiu baziĝas sur la ekzistado de granda ĉefurbo sed kiu ne koincidas kun tiu ĉi. Por simpligi la aferon: la regiono entenas la urbon Madridon (60% de la loĝantaro), la aglomeraĵon ĉirkaŭ ĝi, konsistantan el sendependaj sed apudaj municipoj (20%) kaj aliaj pli malproksimaj municipoj, inter kiuj kelkaj urboj kaj ĉefe granda rurala areo (la cetera 20%).

Ekzistas unu regiona registaro, kun granda kvanto da kompetencoj kaj respondecoj, inter kiuj sano, edukado, loĝpolitiko, publika konstruado, kaj je kies pinto troviĝas tre konata kaj ambicia politikisto. Kaj samtempe urba registaro, ankaŭ kun grandaj respondecoj, je kies pinto troviĝas alia same konata kaj ambicia urbestro. Kaj fine, ankaŭ la centra hispania registaro sidejas en la sama urbo. Kiel konsekvenco, la kvereloj pri disdivido de la taskoj kaj la mono, pri ĉefroleco, aŭ pri reciproka kotĵetado kiam io misas, estas daŭraj, eĉ en la nunaj cirkonstancoj kiam la regionaj kaj urbaj ĉefgvidantoj apartenas al la sama partio.

Mi do defendis en mia hispanlingva blogo ke unu el la du instancoj devus simple malaperi, kaj ke la organizado de tiu federacia distrikto devus fariĝi super raciaj bazoj.

Kiel oni alvenis al tiu evidente maltrafa rezulto?

Unue, mi klarigu por nehispanaj legantoj ke la nuna sistemo en Hispanio estas iom speciala reĝimo konata kiel Ŝtato de la Aŭtonomioj. Ĝi estas kvazaŭ federala, sed kun malsimetria karaktero, formita de 17 aŭtonomaj komunumoj. Tiu ĉi nomo estas kompromiso inter la uzo de la vortoj nacio kaj regionoj (mi jam blogis en alia loko pri la uzo de la vorto nacio).

Mia tezo estas ke ĉiu el la individuaj paŝoj kiuj kondukis al la estigo de la nuna reĝimo estas logika, sed ke la fina rezulto estas ĥaosa, malstabila, malmulte efika kaj do finfine absurda. La paŝoj, kiel dirite, estas logikaj:

1. Ke Katalunio kaj Eŭskio devas havi ian gradon de aŭtonomio estas konsekvenco de la historio, la socio kaj la kulturo de tiuj teritorioj.
2. Ke Galegio do devas sekvi ilin, estas ankaŭ evidenta.
3. Sed ankaŭ la Valencia regiono kaj Balearoj havas nekastilian lingvon. Tie ĉi ni alvenas al unua konflikta punkto: ja katalunistoj emas konsideri tiujn ĉi teritoriojn parto de Granda Katalunio, dum nur malplimulto de ties loĝantoj emus tion akcepti (eĉ kelkaj en Valencio alvenis ĝis tiu punkto en la rifuzo ke ili defendas ke ilia lingvo, la valencia, havas neniun rilaton kun la kataluna). Do, oni kreis apartajn aŭtonomajn registarojn por tiuj ĉi teritorioj.
4. La Kanariaj insuloj, tiom malproksimaj disde la cetero de la lando, bezonas propran regadon por multaj aferoj, kaj jam antaŭe ĝuis propran fiskan sistemon.
5. Pri la kultura personeco de Andaluzio malmultaj dubas, kaj la emon posedi aŭtonoman reĝimon la loĝantoj esprimis referendume.
6. Asturio kaj Aragono havis historian gravecon, kaj neniel estas parto de Kastilio, eĉ se ilia lingvo estas la hispana (la pluekzisto de astura kaj aragona lingvoj estas malmulte pli ol anekdoto, eĉ se lastatempe kelkaj emas eltiri el tio politikajn konkludojn). Ŝajnis do logike ke se Katalunio havas propran registaron, ankaŭ Aragono devus ĝin havi.

Mi povus daŭrigi ĝis kompletigi ĉiujn 17 aŭtonomaĵojn (plus la 2 urbojn en la nordo de Afriko, Ceŭton kaj Melilon, kiuj ĝuas propran reĝimon), sed mi supozas ke oni facile vidas la tendencon. Oni komencas per du (aŭ tri) entoj kiuj deziras montri diferencon fronte al la ŝtato, kaj oni finas per novaj entoj kies baza principo estas ke la unuaj ne ĝuu privilegiojn. La unuaj volas havi apartajn taskojn, la lastaj ne volas ke tiuj taskoj apartenu nur al unu teritorio, sed ke ĉiuj ĝuu egalecon en la aliro al servoj.

Samtempe, la centra ŝtato konservas grandan parton de la kompetentoj kaj la eksteran reprezentadon. La municipoj baraktas por plenumi siajn servojn kaj troviĝas en malbona fiska situacio (el tie oni konkludas ke ili devas baziĝi sur la favorado al senĉesa konstruado, kio estas unu el la ĉefaj fontoj de korupteco kaj de atencoj al la medio en Hispanujo). Kaj, pleja absurdeco, estis konservitaj la provincoj, entoj similaj al la francaj departementoj, kies baza ekzistokialo estis ĝuste la kontraŭmeto al la regionoj kaj la favorado de centraligita ŝtato, kaj kiuj fariĝis nesto de koruptado kaj nepotismo.

La konkludo: malstabila situacio kaj nekontenteco por ĉiuj, eĉ se kiel dirite, ĉiuj paŝoj estas unuavide logikaj.

Ni do alvenas al la speciala kazo de la Komunumo de Madrido. Ĝi baziĝas sur la malnova provinco de Madrido, kaj konservis tiun teritorion eĉ se la celo de ambaŭ, provinco kaj regiono, estis tute malsama. Sekve, kiam oni devis elekti feston por tiu regiono, oni havis nenion por kunmemori, kaj do estis fiksita tiun ĉi tagon, la 2-an de majo, kiam la madrida popolo ribeliĝis kontraŭ la trupoj de Napoleono, en spontana movado kiun eternigis Francisco de Goya en la pentraĵo montrata apude, kaj kies graveco estis tuthispania.

Estas bone havi feriojn, sed mi preferus havi efikajn registarojn.

La tekston (en konstanta arkivo) publikigis Tonyo je 12:57