Esperanta blogo

Ankaŭ mi ĝojas pri la venko de Obama, kiel ne?

Sed, kompreneble, ankaŭ mi opinias, kiel Luis Guillermo, kvankam probable pro malsamaj kialoj, ke la revoj estis tro grandaj, kaj ke oni desapontiĝos baldaŭ se oni nutras troajn esperojn pri radikalaj ŝanĝoj.

Certe, neniom esperu ni pri la ebla enkonduko de Esperanto en la usonaj lernejoj, pri kio oni tiom multe parolis en nia medio. Ne estas eĉ la plej malgranda ebleco pri tio. Mi supozas ke ĉiuj ni konscias, kaj ke la celo de la proponintoj estis nur porinforma (vidu mian grajneton por tio)

Pri la ĝenerala politiko, mia aserto baziĝas ne nur pri natura kaj rekomendinda malfidemo, sed pri historia sperto: miaopinie ekzistas fortaj paralelismoj inter la venko kaj la esperoj de Obama, kaj pri du antaŭaj okazaĵoj en Hispanio.

En 1982, juna advokato Felipe González kondukis la socialistan partion de Hispanio (socialdemokratan) al granda venko, unuafoje post la diktaturo, kaj meze de granda ekonomia krizo. Li estis homo kun granda ĥarismo, kaj bona oratoro, kaj sukcesis iluzii grandajn amasojn. Lia slogano: “Por la ŝanĝo” (kaj kiam oni demandis lin kion tio signifas, li respondis: “ke Hispanio funkciu”).

Kaj kio okazis post la venko? Ne ekonomia revolucio, nur drasta alĝustiĝo kiu kaŭzis multan doloron, kvankam poste ĝi montriĝis bonrezulta. En ekstera politiko, neniu ŝanĝo: oni konfirmis la eniron en NATO, pere de divida referendumo, malgraŭ antaŭaj promesoj (eble vi memoros la anekdoton pri Javier Solana, unu el la gvidantoj de antaŭa kampanjo kontraŭ tiu aliĝo, kaj posta ĝenerala sekretario de la organizo). En lukto kontraŭ terorismo, la rezulto estis ampleksigo de la malpura milito, kun kaŝa apogo al parapolicaj taĉmentoj. Kaj kelkajn jarojn poste, grandaj skandaloj de korupteco. Nu, resume, ne ĉiuj juĝas malbona tiun periodon, sed ĉiukaze neniu en Hispanio pensas ke dum ĝi rezultis drastaj ŝanĝoj en la socio.

La alia simileco okazis en 2004, ĉe la venko de la dua socialista gvidanto, José Luis Rodríguez Zapatero. La figuroj de Zapatero kaj Obama estas sufiĉe similaj. Ili ambaŭ estas advokatoj, sed ne laboris kiel tiaj, kaj estas preskaŭ samaĝaj (ili eĉ naskiĝis la saman tagon, kun unu jaro de diferenco). Zapatero iel same venas el la marĝenoj, eĉ se ne tiom kiel en la kazo de Obama. Lia familio estas modeste mezklasa, kaj la rolo pri politika marĝeneco venas el la figuro de lia avo, kapitano mortpafita dum la intercivitana milito ĉar li ne volis aliĝi al la puĉistoj; li do apartenas al la klaso de la “perdintoj” de la milito, kio rilate al politiko estas sufiĉe grava cirkonstanco en Hispanio.

Zapatero estis same surpriza figuro, kiu aperis subite antaŭ la publika opinio, danke al unu parolado: post multaj jaroj kiel obskura deputito, li kandidatis por la gvidado de sia partio, fronte al pli spertaj kaj famaj homoj. Li sukcesis iluziigi la partianojn, pere de parolado simpla sed entuziasmiga, kaj li venkis en la interna kongreso.

Li same sukcese entuziamiigis la balotantojn, fronte al la alia partio, vidata kiel la apogantoj de la prezidento Bush, la milito kaj la mensogo. Post la venko, li nomumis sian ĉefan internan rivalon kiel ministro de defendo, kaj spertan konserveman homon kiel vicprezidanto pri ekonomio. La ĉefa kriterio por la ministraro estis la varieco (ĉe Obama etna, ĉe Zapatero genra). Kaj tuj post sia nomumo, same kiel Obama fermis Guantanamon, Zapatero rehejmeniris la trupojn en Irako, sian ĉefan balotan promeson, malgraŭ la nekredemo de la registaro de Bush.

Sed denove ne atendu miraklojn nek revoluciojn. Zapatero ŝanĝis multajn aferojn forme, kaj aprobis plurajn gravajn reformojn rilate al socio, kelkajn el ili sufiĉe famajn tutmonde, kiel la rajto je geja edziĝo. Sed en la ekonomio kaj en la politika strukturo, la mastrumado estis kaj plu estas pure ortodoksa. Oni neniel riskis kontraŭi la kapitalojn, eĉ kiam evidentis ke la ekonomio bazita sur la konstruado kondukos al katastrofo, kaj ke la enorma proporcio de portempaj laborkondiĉoj kreas la bazon por socia malstabiliĝo. Ankaŭ nun, en plena krizo, la respondoj de la hispania registaro estas pure tradiciaj, kaj sekvas la iniciatojn de la ceteraj eŭropaj registaroj.

La ŝanĝoj okazas ĉefe en kosmetika nivelo, kaj ankaŭ en io tamen grava: la humoro (aŭ, per vorto hispanlingva kiu fariĝis kvazaŭ marko rilate al Zapatero, la “talante”), tio estas, la pledo por dialogo kaj interkonsento, anstataŭ trudo kaj alfrontiĝo, ankaŭ en eksterlandaj rilatoj.

Mi ne volas porti tro malproksimen la paralelismon, sed se vi deziras antaŭvidi kiel oni regos el la Usono de Obama, rigardu la Hispanion de Zapatero... kun multe malpli da armiloj, da mono kaj da internaciaj respondecoj.

La tekston (en konstanta arkivo) publikigis Tonyo je 01:11